Ga naar de vernieuwde website van Advocaten.nl
IDENTIFICATEPLICHT
Inleiding: In deze brochure vindt u informatie over de identificatieplicht die vanaf 1 juni 1994 in Nederland geldt. Wanneer waar en waarom bent u verplicht zich te identificeren? Wie mogen naar een identiteitsbewijs vragen en wat is eigenlijk precies een geldig identiteitsbewijs?. Deze en andere vragen worden in 'Alles over de identificatie plicht" beantwoord. Hebt u na lezing toch nog vragen of opmerkingen, neemt u dan contact op met het ministerie van Justitie. Het adres vindt u achter in deze brochure.
| inhoud |
Vanaf 1 juni 1994 is er in Nederland een wettelijke identificatie plicht. Dat is een verplichting om in een aantal gevallen te bewijzen dat de gegevens die u over uzelf opgeeft, kloppen en goed zijn geschreven. Daarvoor moet u een geldig identiteitsbewijs laten zien. Met de identificatieplicht wordt fraude veel moeilijker, omdat mensen bijvoorbeeld niet meer een verkeerde naam kunnen opgeven. De identificatieplicht is een middel om fraude en criminaliteit te bestrijden.
Om u te identificeren hebt u een identiteitsbewijs (ID-bewijs) nodig. Voor Nederlanders zijn vier identiteitsbewijzen toegestaan:
Als u niet de Nederlandse nationaliteit hebt, zijn de volgende ID-bewijzen geldig:
Veel niet-Nederlanders hebben overigens een Nederlands rijbewijs, dat in veel gevallen ook als identiteitsbewijs geldt. De geldigheidstermijn, die op elk ID-bewijs staat vermeld, mag niet verstreken zijn.
Uw rijbewijs is niet overal een geldig ID-bewijs
Zowel voor Nederlanders als niet- Nederlanders geldt dat het Nederlands rijbewijs niet in
elke situatie een geldig ID-bewijs is. Dit komt omdat op het rijbewijs uw nationaliteit
niet staat vermeld.Verderop in de brochure kunt u lezen wanneer u het rijbewijs als
ID-bewijs kunt gebruiken.
(•) De verblijfsdocumenten van de vreemdelingendienst zijn bij veel instanties bekend als A t/m F documenten.
Voor een paspoort, toeristenkaart, rijbewijs of gemeentelijke identiteitskaart kunt u
terecht bij uw gemeentehuis of stadsdeelkantoor.
Niet iedere gemeente verstrekt de gemeentelijke identiteitskaart.
De kosten van de vier ID-bewijzen verschillen. De gemiddelde prijs van een paspoort
bedraagt f 85,-. Voor een toeristenkaart betaalt u ongeveer f 40-, (jongeren kunnen als
ID-bewijs een goedkopere jeugdtoeristenkaart aanschaffen). Voor een gemeentelijke
identiteitskaart betaalt u gemiddeld
f 35, - en voor een rijbewijs plusminus f 45, -. Het rijbewijs kunt u uiteraard alleen
maar krijgen als u geslaagd bent voor het rij -examen en 18 jaar of ouder bent. Hebt u
niet de Nederlandse nationaliteit, dan hoort u te beschikken over een verblijfsdocument
dat door de vreemdelingendienst van de politie wordt afgegeven.
Vanaf 1 januari 1995 komt er een Europese identiteitskaart in de plaats van de
gemeentelijke identiteitskaart en de toeristenkaart.
Deze kaart wordt door de gemeente verstrekt en gaat maximaal f 35,kosten. De gemeentelijke
identiteitskaarten en toeristenkaarten die voor 1 januari 1995 zijn verstrekt, behouden
hun geldigheid tot de datum die op het document staat vermeld.
De identificatieplicht geldt voor iedereen in Nederland vanaf 12 jaar. Als u geen
geldig ID-bewijs hebt, is het verstandig er één aan te schaffen. Dat geldt ook voor uw
kind van 12 jaar of ouder, als u verwacht dat het in situaties terecht kan komen waarin om
een ID-bewijs kan worden gevraagd.
Kinderen hebben vaak geen eigen ID-bewijs omdat ze bijgeschreven staan op het paspoort van
(één van] de ouder(s]. Zo'n bijschrijving op het paspoort kan niet als ID-bewijs worden
gebruik.
(Een kind mag wel met de ouder(s) de grens passeren als het staat bijgeschreven op het
paspoort). Kinderen vanaf 12 jaar hebben geen toestemming van hun ouders nodig als zij een
(jeugd) toeristenkaart of gemeentelijke identiteitskaart aanvragen. Voor de aanvraag van
een paspoort is die toestemming wel nodig.
Jongeren vanaf 12 jaar die niet de Nederlandse nationaliteit hebben, moeten voor een eigen
ID-bewijs naar de vreemdelingen-dienst van de politie.
Er mag natuurlijk niet altijd en door iedereen naar uw ID-bewijs worden gevraagd. Dat kan alleen als u wilt dat een bepaalde instantie iets voor u doet, bijvoorbeeld als u een rekening opent bij de bank. Ook kan naar uw ID -bewijs worden gevraagd als u zich in een speciale situatie bevindt, bijvoorbeeld als u als bezoeker in een voetbalstadion bent waar rellen zijn.
Wanneer mag nu precies naar uw ID-bewijs worden gevraagd?
Bij geldzaken
Als u bij een bank of een andere financiële instelling een rekening wilt openen, moet de
baliemedewerker uw gegevens controleren aan de hand van uw lD-bewijs •.
Dezelfde regel geldt ook bij allerlei andere financiële handelingen, zoals het huren van
een kluis of het sluiten van bepaalde levensverzekeringen. De diverse financiële
instellingen kunnen u hierover uitgebreider informeren.
Wilt u meer weten over identificatie bij financiële dienstverlening, dan kunt u ook de
brochure aanvragen die het ministerie van Financiën heeft uitgegeven (het adres vindt u
achter in deze brochure). Alle ID-bewijzen zijn bij geldzaken te gebruiken.
(•) op basis van andere wetgeving moet u zich bij geldzaken al sinds 1 februari 1994 identificeren.
Bij de notaris
Als u een akte bij de notaris wilt laten opmaken, is het nodig dat daarin de juiste
gegevens worden opgenomen. Een akte is in veel gevallen nodig, bijvoorbeeld bij het kopen
van een huis of het opmaken van huwelijkse voorwaarden.
Andere partijen moeten erop kunnen vertrouwen dat uw gegevens in een notariële akte
kloppen. De notaris vraagt daarom de personen die een akte willen laten opmaken, naar hun
ID-bewijs. Alle ID-bewijzen zijn bij de notaris te gebruiken.
Bij de aanvraag van het SoFi- nummer
Iedereen die in Nederland aan het werk wil, heeft een SoFi-nummer nodig. Dat geldt ook
voor iedereen die een uitkering aanvraagt. Wie in Nederland is geboren, heeft automatisch
een SoFi-nummer gekregen. Toch kan het zijn dat u nog geen SoFi-nummer hebt, omdat u in
het buitenland bent geboren. U kunt dan een SoFi-nummer aanvragen bij de Belastingdienst.
Daar zal men behalve uw naam ook uw nationaliteit en eventueel uw verblijfsstatus willen
weten.
Omdat op het Nederlands rijbewijs geen nationaliteit staat vermeld, is het rijbewijs in
dit geval geen geldig ID-bewijs.
Bij het arbeidsbureau
Het arbeidsbureau kan u alleen als werkzoekende inschrijven, als u zich kunt
identificeren. Op uw ID-bewijs moet uw nationaliteit staan vermeld. Ook hier is dus het
rijbewijs niet geschikt als geldig ID-bewijs.
Bij indiensttreding
Als u begint met een nieuwe baan, zal de werkgever uw persoonlijke gegevens controleren
met behulp van een ID -bewijs. De werkgever is ook verplicht een kopie van uw ID-bewijs in
zijn administratie op te nemen voor eventuele controles.
Bij indiensttreding is uw nationaliteit van belang. Een werkgever moet namelijk voor
sommige vreemdelingen een tewerkstellingsvergunning aanvragen. Uw rijbewijs, dat geen
nationaliteit vermeldt, voldoet hier dus niet als ID-bewijs.
Werknemers die voor 1 juni 1994 al in dienst waren moeten aan hun werkgever eenmalig een
ID-bewijs laten zien. Van het ID-bewijs moet een kopie worden gemaakt die wordt bewaard
bij de loonadministratie.
Wilt u meer weten over identificatie bij indiensttreding of op de werkplek zelf, dan kunt
u ook de brochure ~ Uw bedrijf en de identificatieplicht. Wat moet u weten?"
aanvragen. Deze brochure is een uitgave van het ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid (het adres vindt u achter in deze folder)
Op het werk
Op de werkplek kunnen controles plaatsvinden. Deze controles worden gehouden om
zwartwerken tegen te gaan. Ook wordt gekeken of de werkgever voor werknemers waarvoor dat
nodig is een tewerkstellingsvergunning heeft.
Als een controleur u tijdens uw werk om uw ID-bewijs vraagt, moet u dat laten zien. Alle
ID-bewijzen zijn in dit geval te gebruiken.
Bij het aanvragen van een uitkering
Als u een uitkering aanvraagt bij de gemeentelijke sociale dienst (bijv. bijstand), de
Sociale Verzekeringsbank (bijv. AOW), of de bedrijfsvereniging (bijvoorbeeld , kunt u
verwachten dat naar uwID-bewijs wordt gevraagd. Ook bij deze instanties wil men
immersfraude voorkomen.
Uw rijbewijs is bij de aanvraag van een uitkering ongeschikt, omdat uw nationaliteit van
belang is.
Bij binnenlands vreemdelingentoezicht
De politie kan een duidelijke aanwijzing krijgen dat zich ergens één of meer mensen
bevinden die niet in Nederland mogen zijn. Het gaat dan om illegale vreemdelingen. Als de
politie zo'n aanwijzing heeft en vervolgens een onderzoek instelt, bent u verplicht uw
identiteit en nationaliteit aan te tonen.
Niet-Nederlanders moeten daarvoor hun verblijfsdocument(•) laten zien.
Nederlanders moeten hun nationaliteit met een ander geldig ID-bewijs kunnen aantonen. Kunt
u dat niet, dan loopt u kans te worden meegenomen naar het politiebureau. Daar wordt dan
een nader onderzoek ingesteld naar uw identiteit en nationaliteit. Een geschikt ID -bewijs
is in dit geval dus: uw paspoort, uw toeristenkaart, uw gemeentelijke identiteitskaart of
uw verblijfsdocument. Uw rij bewijs, dat immers niets meldt over uw nationaliteit, voldoet
niet.
Om illegale immigratie tegen te gaan, mogen politie en marechaussee uw identiteit
controleren. Maar zij mogen dit uitsluitend doen als u Nederland zojuist bent
binnengereisd, bijv. in een internationale trein of met de auto.
(•) Of hun niet-Nederlands paspoort (zonodig voorzien van een verblijfsaantekening).
Bij zwartrijden in het openbaar vervoer
Als u in de bus, tram, metro of trein geen geldig vervoerbewijs kunt laten zien en weigert
de boete te betalen, mag de controleur naar uw ID-bewijs vragen.
Op die manier kan worden voorkomen dat zwartrijders verkeerde gegevens opgeven.
Uw nationaliteit is hier niet van belang, dus ook uw rijbewijs is geldig.
Bij het bezoeken van een voetbalwedstrijd
Ook bij voetbalwedstrijden in het betaald voetbal geldt een identificatieplicht. Maar de
politie mag niet zomaar iedere bezoeker naar een ID-bewijs vragen. Dat mag alleen als u op
een of andere manier betrokken bent bij strafbare feiten of (dreigende) ordeverstoringen
rondom de wedstrijd. Het rijbewijs is in dit geval ook een geldig ID-bewijs.
In onderstaand schema kunt u zien in welke situaties welk ID bewijs gebruikt kan worden.
(1) Werknemers die voor 1 juni 1994 al in dienst waren, moeten hun ID-bewijs op verzoek aan de werkgever laten zien voor het maken van een kopie.
Het niet kunnen tonen van een ID-bewijs is in een aantal gevallen een strafbaar feit,
bijvoorbeeld bij een controle op de werkplek. De politie kan u dan meenemen naar het
bureau. Daar wordt vervolgens een onderzoek gedaan naar uw identiteit.
Omdat daarmee soms aardig wat tijd is gemoeid, kunt u langer dan normaal op het bureau
worden vastgehouden •. Bovendien riskeert u een geldboete.
(•) Normaal mag de politie iemand 6 uur voor verhoor op het politiebureau houden. Als tijdens deze periode de identiteit nog onvoldoende kan worden vastgesteld, mag de politie die persoon nog eens maximaal 6 uur vasthouden voor identificatie.
De kwestie is simpel:
Kunt u geen geldig ID-bewijs tonen, dan bent u per 1 juni 1994 in een aantal gevallen
strafbaar. Bovendien zal een aantal instanties niet meer kunnen doen waar u om vraagt. Een
bank bijvoorbeeld zal geen rekening meer voor u openen zonder ID-bewijs. Bij de sociale
dienst, de Sociale Verzekeringsbank of de bedrijfsvereniging zult u tevergeefs om een
uitkering vragen zonder ID -bewijs. En de notaris zal geen akte meer kunnen opmaken zonder
ID-bewijs. Hetzelfde geldt voor uw (toekomstige) werkgever en het arbeidsbureau.
Eigenlijk komt het erop neer dat het gewoon het handigst is om uw ID-bewijs altijd op zak te hebben!
De brochure 'Uw bedrijf en de identificatieplicht. Wat moet u weten?" kunt in
aanvragen bij:
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Centrale Directie Voorlichting Postbus
90801 2509 LV Den Haag
070 3334455
Aan de tekst in deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend.